Illustrerte notetrykk som samleobjekt

Illustratørane har i dei fleste tilfella signert med initialar, men er elles ikkje tilkjennegitt av utgivaren. Notetrykka inneheld sjeldan andre fakta enn namn på tekstforfattar, komponist og utgivar. I boka «Musikkhandel i Norge fra begynnelsen til 1909» har Kari Michelsen gjort ein svær jobb, bl.a. med å registrera alle kjente notetrykk i Norge frå byrjinga av 1800-talet til 1908. Dei fleste notane i denne samlinga er frå 1900 og framover til 60-talet.

Blant samlarar er gamle notetrykk delvis interessante som musikalske og musikkhistoriske tidsvitne, delvis som kulturhistoriske. Dei er lenge blitt tatt for gitt, men interessa for dei ser ut til å vera stigande.
 

Glimt frå samlinga

STEMNING

«Omslaget skulle vekka kjøpelyst, illustrasjonen hadde ingenting å seia for spelemåten.Typiske motiv er humor, forelska par og fritidsaktivitetar. Her er mykje solstråler, måneskin og turar på fjorden. Illustrasjonane skal dels få folk inn i ei stemning, dels seia det dei ikkje kan seia sjølve.» Einar Økland

HØVESSONGAR

«Å komponera ein song til jubileum og offentlege hendingar var eit slags reklametiltak for å skapa blest om det som skulle skje.» Einar Økland

AKTUALITET

«Aktualitet blei ein kvalitet her som så mange andre stader. Mange melodiar hekta seg på ting i tida, i håp om å bli populære. Komponistar surfa på interessa nyheiter hadde blant publikum. Illustrasjonane til slike notetrykk spelte på gjenkjenning. Einar Økland

REVY OG FILM

«Notane til musikken kom ut så fort nokon hadde suksess på ein scene. Frå 30-åra gjaldt dette også populære filmar. Ein prøvde å gjera notane til ein slags spinoff.» Einar Økland

REKLAME

«Ein del musikk er laga i reklameøyemed. Ofte prøver illustrasjonane å forbinda musikken med varer som eigentleg ikkje har noko med den å gjera, f.eks. margarin, sigarettar, sjokolade, tannkrem, tobakk og kaffi. Einar Økland

NASJONALROMANTIKK

«Her er mange motiv som viser fjell, dalar og norsk tradisjon. Nasjonale stemningar var vanleg – illustratørane bygde mest på heimleg grunn.» Einar Økland

PATRIOTISKE

«Etter krigen kom det ein heil del patriotiske songar. Illustrasjonane understreka det nasjonale ved å bruka fargane raudt, kvitt og blått, eller ved å idealisera det norske.» Einar Økland

FOTO OVERTAR

«Kjendisane drog fotografiet med seg til framsidene. Det blei meir og meir foto, og mindre og mindre elegant teikning på notetrykka frå slutten av 40-åra.» Einar Økland

BERGENSIANA

Tradisjonsrike byar er ofte tematiserte i songar. Her er nokon notetrykk frå Bergen.